I. GNIAZDO.

 Nazwisko Skrzetuskich powstać mogło od następujących dwóch miejscowości w Wielkopolsce;

1.Skrzetusz w Wałeckim, założony w r. 1438 przez tenutariusza wałeckiego, Piotra Wolffina, jako ”Srzathuss" (zapewne niemieckie „Schrotthaus”) (1). 0sada ta, należąca w r. 1579 do znaczniejszych miejscowości na prawie miejskim (2), jako kró­lewszczyzna nie mogła być gniazdem rodowym rodziny szlacheckiej.

2. Skrzetusz, paraf. Ryczywół, pow. poznański. Wzmianki o tej miejscowości w aktach ziem. poznańskich, już w r. 1405. Stąd piszą się w tych aktach Andrzej de Krzetusche 1413 r., Michał de Scrzatusche 1429, Andrzej de Scrzatusch Stoycowycz 1443 r.(3). Już w r. 1441 podzieloną jest ta majętność na Skrzetusz „Scrzathusch” Wielki i Mały. W obu liczna szlachta. W Skrzetuszu Wielkim dziedziczy szl. Jan, Mikołaj, Wincenty, Stanisław, Augustyn, Przecław, Drogosław, wdowa po Andrzeju, Herman, Andrzej Marcinkowicz, Szymon Wojciechowicz, Mikołaj Marcinkowicz. Zaś w Skrzetuszu Małym: Ubysław, Piotr i Andrzej Wojciechowicz i wdowa po Wojciechu (alias Wociechowa), którzy popierają - na razie bezskutecznie - Bogusława, kapelana przy kaplicy w Ryczywole, w jego sporze z proboszczem w Ludomiu o dziesięciny z obu Skrzetuszy (4).

W r. 1584 zmniejszyła się nieco liczba dziedziców na obu Skrzetuszach. Oprócz 3 osób, których nazwisk rodzinnych nie wymieniono, znajdują się tam następujący Skrzetuscy: Jakób, z przydomkiem Redlich, Jan Wietrzich i Tomaszek, „dziedzice" po 1/4, włóki roli w Skrzetuszu Wielkim, zaś w Skrzetuszu Małym: Jan Skora, rów­nież na 1/4 włóki, tudzież nie podzieleni posiadacze jednej włóki, Wojciech, Stanisław, Mikołaj, Marcin i Jakób Skrzetuscy (5). Skąd się wzięły w końcu XVI-go w. niemieckie przydomki Redlich, a zapewne i Wietrzich (spolszczone Dietrich) u dziedziców Skrzetusza, niewiadomo. Powtarzają się one jeszcze w XVII w. u Skrzetuskich. W r. 1600 żyje Anna Rosnowska, wdowa po Andrzeju Skrzetuskim zwanym Redlich. Zaś w r. 1640 szl. Stanisław Skrzetuski, syn niegdy Macieja Skrzetuskiego „Wietrzych dicti", kwituje z kwoty 1000 złp. szl. Stanisława Skrzetuskiego, syna niegdy Macieja "Mikos dicti” (6).

Trudno było wyżywić się na rozdrobnionej posiadłości. To też ubodzy dziedzice Skrzetusza oddawali synów swych do stanu duchownego, na służbę do panów du­chownych i świeckich, lub sprzedawszy działy ojczyste, brali dzierżawy na Rusi, a z czasem nabywali tam folwarki. Często służyli wojskowo, zwykle na Kresach wschodnich. Zapewne z tej rodziny pochodzili rzemieślnicy, mieszczanie, których spotykamy w miastach wielkopolskich.

W r. 1514 Wojciech jest kustoszem kolegiaty poznańskiej w r. 1520 Wojciech „Scrzatuski” pisarzem kapituły poznań., a Jakób "Skrzatuski" kanonikiem poznań. w latach 1532-1546 (7).  Stanisław towarzyszy Wielkopolaninowi Andrzejowi Szołdr­skiemu, gdy ten został biskupem w Przemyślu, i jest u niego koniuszym (8).  Wojciech (szlachcic) jako sługa najpierw hetmana Żółkiewskiego, następnie Jana Kopystyńskiego, podstarościego kamienieckiego, prowadzi na sprzedaż stada wołów swoich panów r. 1606, 1609 (9). Jan Pypa Skrzetuski, w obozie pod Płockiem 11.IX.1517, sprzedaje swoje działy w Skrzetuszu W. i M. w ziemi poznań. Tomaszowi Wielżyńskiemu, rotmistrzowi J.K.M., i bratu jego, Janowi, za 150 marek (10).  Maciej jest w r. 1571 rotmistrzem pie­choty na Ukrainie, w zamku kaniowskim (11). Jeden ze Skrzetuskich jest harcerzem królewskim 1585 r. (12). Jan z Woiewodztwa Poznańskiego długo w obozie Litewskim po Usarsku za Oyczyznę woiuiąc, w Żmudzi się ożenił 1601 z Anną Burbianką, był Gubernatorem Mohilowskim, pisze Niesiecki. Skrzetuski, husarz z pod chorągwi Chodkiewicza, zginął pod Kircholmem 1605 r. (13).

Gniazdo rodzinne Skrzetuskich, Skrzetusz, należy już w r. 1600 do Czarnkow­skich i wchodzi w skład ich klucza połajewskiego (14).

 

 

II. HERB

 


 


 

Pierwsza wzmiankę o herbie Skrzetuskich znajduję w dziele Burgundczyka, Jana a Francolin, p. tyt. „Rerum praeclare gestarum, intra et extra moenia munitis­ simae civitatis Vienensis... in laudem et gloriam Seren. Potent. invict. Principis Fer dinandi, electi Romani Imperatoris". Jest to opis widowisk rycerskich turniejów i t.p) na cześć Ferdynanda I, drukowany w r. I560 w Wiedniu u Rafała Hofhaltera. Kim był ów drukarz Hofhalter, wyjaśnia umieszczony na końcu wspomnianego dzieła, jego herb Jastrzębiec, tudzież epigram pod tytułem "In insignia Raphaelis Skrzetusky cognamine Haffhalteri, Typagraphi Viennensis". Według epigramu herb Rafała Skrzetuskiego ("Stemma Raphaelis nobile Skretusi"), Krzyż z podkową, wyobrażać ma pobożność i siłę jego rodu rycerskiego. O bliższych danych z przeszłości tego szlachcica-mieszczanina polskiego który nauczył się sztuki drukarskiej, wyemigrował z kraju i zmienił nazwisko, wspomnę później. Herb Skrzetuskich wspomniany również przy wywodzie szlachectwa ks. Michała Ślawień­skiego, syna niegdy Michała, z okazji przyjęcia go do kapituły poznań. w r. 1570. Matka jego, Barbara z Skrzetuskich, była h. Jastrzę­biec (15). Paprocki zna tylko Skrzetuskich Jastrzębców "od Poznania". Okolski również. Niesiecki pisze obszerniej o Skrzetuskich h. Jastrzębiec w wojewódz. poznań. Nadmienia jednak; Podobno są Skrzetuscy y herbu Topor, jako namienia Passelius fol. 327". Jest tu zapewne mowa o rkp. herbarza pruskiego Posseliusa "Insignia familiarum vel origine vel indigenatu Prussicarum", o którym wzmianka w Encyklop.Orgelbranda XX1 391.

Żernicki (16) wymienia Skrzetuskich następujących herbów: 1.Jastrzębiec; 2.Śle­powron; względnie 3.Rola; 4.Topór; 5.Wieniawa; wreszcie 6.Skrzetuskich z przy­domkiem Gliczner.

O Skrzetuskich h. Ślepowron pisze: "Skrzetuski Wappen Ślepowron,.. ein Zweig nannte sich Wawrętawicz, später Wawrzecki, nahm auch wohl das Wappen Rola an (Duńczewski)". Otóż w Duńczewskim znajdujemy następującą notatę: "Wawrzeccy z Skrzetuszewa h. Rola, nie Ślepowron jak pewny Autor (Niesiecki) omylnie napisał t. 4 f. 473 pochodzą z linij Skrzetuszewskich, dziedziców maiętności Skrzetuszewa w Powiecie Gnieźnieńskim". Duńczewski mówi wiec o Skrzetuszewskich, a nie o Skrzetuskich, a to zupełnie różne rodziny (17). Wiadomości o rzekomym istnieniu Skrzetuskich h. Ślepowron, względnie Rola,. u Żernickiego, polega zatem tylko na nieuważnym przeczytaniu danego ustępu u Duńczewskiega.

Wiadomość o Toporczykach  Skrzetuskich opiera Żernicki na Niesieckim, tu­dzież na tomie X Aktów grodz. i ziem. Arch. Bernardyń. Niesiecki rzeczywiście wspomina o nich. Natomiast w tomie X A.G.Z. jest tylko wzmianka o Krzysztofie, pisarzu grodz. sądec., i o Józefie Skrzetuskich, lecz nie ma tam wcale mowy o ich herbie. Obaj uważani byli za Jastrzębczyków, jak to wynika z danych, które później przytoczę. Co do h. Wieniawa u Skrzetuskich, powołuje się Żernicki na nowe wydanie Siebmachera, dalej na Schmitta F., „Der Kreis Flatow”, wreszcie na „Rangliste der Königl. preussichen Armee fur das Jahr 1805”. U Schmitta jest tylko wzmianka, iż Wielewicze ("Wöllwitz") koło Złotawa (Flatow) przeszły od Wielewickich do rąk Skrzetuskich. O herbie Skrzetuskich ani słowa, podobnie jak i w spisie oficerów wojsk pruskich na r. 1805, w którym, wśród wielu innych nazwisk szlacheckich polskich, znajdują się „Secondelieutenant” 4 p. p. „von Skrzetuski", tudzież chorążowie (Fähnrich) 53 p. p. von Skrzetusky, i 44 p. p. Von Skrzetuski.  Natomiast „nowy” Siebmacher (18) daje Skrzetuskim h. Wieniawę na tej podstawie, iż na jakimś, bliżej nieokreślonym akcie, miał się znajdować, obok pieczęci z h. Wieniawą, podpis z na­zwiskiem Skrzetuskiego. Jest to dowód zupełnie niewystarczający dla stwierdzenia istnienia Skrzetuskich h. Wieniawa. Wreszcie podaje Żernicki, że istnieli Skrzetuscy w Wielkopolsce w r. 1580 z przydomkiem Gliczner. Powołuje się tu na Żychlińskiego "Złotą Księgę” t. I i V, tudzież na „Akta grodz. i ziem. Arch. Bernardyń.” t. VIII i X.

Stwierdzam, iż zupełnie pewnym jest tylko istnienie Skrzetuskich h. Jastrzębiec, a możliwym Toporczyków. Natomiast uważam istnienie Wieniawitów tego nazwiska za nie prawdopodobne, a Ślepowrońców, względnie Roliczów za wykluczone.

 

 

III. SKRZETUSCY SZLACHTA-MIESZCZANIE POZNAŃSCY 

Już w latach 1459-1455 żył Mirosz, niegdyś Skrzetusz, albo Mirosz Skrzetuski ("nobilis et providus. . .") szlachcicem osiadłym w Poznaniu, jak stwierdza prof. Tymieniecki w artykule pod tytułem "Szlachta-mieszczanie w Wielkopolsce V w". ("Miesięcznik Herald." z lutego 1937 r.)

W r. 1493 i w latach następnych żyje w Poznaniu Jan Skrzetuski, stolarz, mieszczanin (19). Ten sam, czy może inny "providus Johannes Skrzethuszky", stolarz poznański, zobowiązuje się w r. 1521 dostarczyć szlachcicowi Maciejowi Starczynow­skiemu 10 kosztownych tarcz i tyleż kopij (20). Inny Jan Skrzetuski, prawdopodobnie stary żołnierz, otrzymuje za wstawiennictwem rotmistrza Mikołaja Bnińskiego, pozwolenie na osiedlenie się w Poznaniu. Zapewne identyczny z występującym w aktach miejskich poznań. w r. 1535 "famatus Joannes Skrzetuski szirmirz dictus". Ten, czy inny "honestus Joannes Skrzethuski" darowuje w r. 1542 100 grzy­wien synom swoim Marcinowi, Rafałowi i Jerzemu. Losy tego ostatniego nieznane. Rafał opuścił w r. 1550 miasta rodzinne. Rada miejska poznańska wystawiła mu w czerwcu tego roku list polecający, w którym stwierdziła, że urodzony jest "ex nobili Joanne Skrzetuski et Margaretha Ninienska utroque parente ex nobili familia" (21).

W r. 1555 w występuje Rafał Skrzetuski jako "exul" w Niderlandach. Następnie zdaje się, że w tym samym roku, przybywa do Wiednia. Przybiera tam nazwisko czy przydomek "Hofhalter". Niebawem zasłynął znakomitymi drukami. Drukuje dzieła nawet czcionkami hebrajskimi. Podejrzany o herezję, przeniósł się na Węgry, gdzie już otwarcie występuje jako protestant. Wezwany do Siedmiogrodu w r. 1567 przez Jana Zygmunta Zapolyę. W roku następnym nagle umarł. Syn jego, Rudolf, również drukarz, umarł w Debreczynie w 1586 r. (22).

Najstarszy syn Jana i Ninieńskiej, Marcin; był złotnikiem w Poznaniu. Miał on tam swój "kram" w r. 1561. Osiągnął najwyższe godności miejskie w tym mieście (23). W latach 1567-1569 jest drugim, zaś w 1570 i 1571 - pierwszym burmistrzem Poznania (24). Żonaty byt z Anna Rastkówną Malczewską (25). W dniu 13.II.1597 już nie żył. Synowie jego z pierwszego małżeństwa Andrzej, Jan i Marcin, z drugiego zaś Krzysztof, przeprowadzają w tym dniu obrachunki z tytułu działu majętności w Poz­naniu i poza tym miastem, które po ojcu odziedziczyli (26).

Krzysztof studiował w Lipsku r. 1559 (27). Zabity został 12.VIII.1613 w Warszawie na Krakowskiem Przedmieściu w gospodzie "u stolarzowej" przez szlachcica Bartło­mieja Szeczemskiego. Zabójcę skarżył przed sadem marszałkowskim brat zabitego, Jan, sekretarz J.K.M., imieniem jego bratanków (ex fratribus nepotum) i spadko­bierców, Jana, Łukasza i Wojciecha Skrzetuskich (28). Krzysztof był więc bezdzietny.

Synowie Marcina, burmistrza poznańskiego, Jan i Marcin zapisani na uniwersytet w Wittenberdze 1564, następnie w Frankfurcie. Oba uniwersytety wybitnie protestanckie. Z tego zapewne powodu uważa ich Wotschke za protestantów. Przeciwko temu zapatrywaniu przemawia jednak fakt, iż Rada miejska w Poznaniu przeznaczyła w r.1568  na prepozyta kościoła św. Trójcy przed Bramą Wroniecką, Marcina Skrzetuskiego, na wypadek śmierci dotychczasowego prepozyta. Fakt, iż obaj bracia mieli później stanowiska na dworze Zygmunta III wskazuje, iż byli katolikami lub powrócili do katolicyzmu. Czy Jan Skrzetuski, który w r. 1558 pisał do Hozju­sza, przesyłając mu różne wiadomości (29), jest identyczny z Janem, synem Marcina, niewiadomo. O tym ostatnim znajduje się wzmianki w Metryce Koron. od r. 1580. W r. 1581 jest notarjuszem król. Figuruje w r. 1587 w wykazie osób zatrudnionych na dworze królew. jako jeden z najstarszych sekretarzy. Należy do Komisji wysła­nej przez króla i stany Rzeczypospolitej do miasta Rygi w r. 1589. W r. 1592 wysłał go król jako posła do książąt świeckich Rzeszy. Poprzednio otrzymał królewszczyzny Zegrz i Rataje w pow. poznań. r. 1588, nadto różne nadania królewskie na sumy pieniężne i kaduki. Z bratem Marcinem posiadał wieś Starołękę, którą jednak zastawili w r. 1585. Pisał się dość często ze Studzieńca.

W r. 1615 zeznaje dług 500 zł. na rzecz synów po zmarłym bracie Marcinie, Łukasza i Jana. Występuje w aktach jeszcze w r. 1618 (30).

Marcin, syn Marcina burmistrza pozn., przeznaczony pierwotnie do stanu duchownego. Wstąpił jednak do służby u Stanisława Sędziwoja Czarnkowskiego, refe­rendarza kor. i był przez niego wysyłany w różnych misjach zagranicę, a w szczegól­ności do Berlina. Pisywał w latach 1572-1574 listy do królewnej Zofji Jagiellonki, zamężnej za ks. Brunszwickim, donosząc z polecenia Czarnkowskiego o różnych sprawach politycznych. Wspomina w liście z 22.VIII.1572 o oburzeniu, jakie wywołała w Polsce wiadomość o paryskiej rzezi w noc św. Bartłomieja, nazywając ją mordem i okrucieństwem. Pisze 24.1X,1574 o ucieczce króla Henryka: „odbieżał, wzgardziwszy nami, przysięgę nam złamawszy, nic nam nie ziściwszy”.

Później jest zatrudniony na dworze królewskim, wymieniony w r. 1585 wśród osób pobierających tam płacę. W roku następnym jest podstarościm międzyrzeckim, w r. 1590 sekretarzem J.K.M., piastując jednak dalej urząd podstarościego. Otrzymał w tymże roku przywilej królewski na młyn w Międzyrzeczu. Występuje jeszcze w aktach w r. 1597 jako podstarości międzyrzecki (31). W r. 1613 prawdopodobnie już nie żyje, gdy imieniem jego synów, Jana i Łukasza, występuje jego brat, Jan, sekretarz J.K M. (32).

Jan prawdopodobnie ten sam, student katolickiego uniwersytetu w Wurzburgu w r. 1604) i Łukasz, synowie niegdyś Marcina, sekretarza J.K.M., w r. I614 i w następnym zawierają pewne transakcje. Jan nie żyje już w r. 1635 (33). Łukasz, syn niegdyś Marcina, sekr. J.K.M., kwituje w r. 1641 Pawła Poniatowskiego z kwoty 600 złp. (34).

Był i piąty syn Marcina, burmistrza poznań., Mikołaj, któremu brat, Jan, sekre­tarz J.K.M., wystawia w r. 1611 pełnomocnictwo. Mikołaj syn „ol. G. Martini de Studzieniec Skrzetuski”, pisze się również ze Studzieńca. Zabezpiecza żonie, Elżbiecie z Niemieczkowa, posag w r. 1639. Zeznaje w r. 1640 pewien dług na rzecz córki swojej, Anny, zamężnej za Tomaszem Skrzetuskim (35).

 

 


 


 

 

 

 

PRZYPISY

1. Wierzbowski, Matricul. Summaria 1V Supl. nr. 716, nr. 16334. Według Słownika geogr. Król. Polskiego X  725, niemieckie ,Schrotz”, zaś Skrzetusz w Poznańskim: „Schrotthaus”. Zapewne jednak i jedno i drugie „Schrotthaus”.

2. Pawiński, Wielkopolska I 106; Słown. geogr. Król. Pol.

3. Ks. Ko­zierowski St., Badania nazw topogr. Archidiec. poznań. II. 204.

4. Ulanowski B.,Acta Capitul.II nr.1115.

5. Pawiński, Wielkopolska I 29.

6. Arch. archidiec. poznań., Acta Consist. Posnan. 1598-1600 s. 473; Arch. państw, poznań., Inscr. Posn. ks. 1042 k. 322 v; Kcyńskie ks. 27 k. 100, ks. 28 k. 517.

7. Ulanowskl B., j. w. I. nr. 1109, II. nr. 1684, 1831; Roczniki tow. przyj. nauk poznań. XXXV 8,11,13, 50.

8. Akta grodz. i ziem. Arch. Bernardyń. VIII 254.

9. Arch. lwow. bernardyń., Bełskie relac. grodz. ks. 196 s. 929, ks. 197 s. 862.

10. Wierzbowski j.w. IV nr. 11290.

11. Arch. m. Krakowa Zbiory Rusieckich, rkp. nr. 120 s. 9.

12. Kwart. Hist. 1934 s. 322.

13. Ślaski Sz., Pamiątka albo Kolumny Nieśmiertelności z okazyi zwycięstwa pod Kircholmem, b.m.dr. 1606. Pomiędzy poległymi wybitniejszymi rycerzami wymienia ta rzadka broszura m. in. i Mickiewicza.

14. Kcyńskie ks. 123 k. 68G; Rel. Posn. ks. 1420 k. 1184; Kcyńskie ks. 54 k. 75; Słown. geogr. Król. Pol. X 725.

15. Roczn. Tow.przyj. nauk poznań. XXXV 49.

16. „Der polnische Adel“, Hamburg 1900, t. II. 349

17. O Skrzetuszewskich z Skrzetuszewa w Gnieźnieńskim, spotyka się dość liczne wzmianki w aktach, Wskażę tu tylko na spisy elektorów Pietruskiego i Borkowskiego i na pracę ks. Kozierowskiego „Ród Porajów" s. 29, 30. Nadto znajdują się wzmianki o nich w aktach grodz. i ziem. poznań. i bełskich, ziemskich lwowskich,  "Danationes" grodz. warszaw., Wyrokach Tryb. Lubel. i t. d. Byli Skrzetuszewscy h, Poraj i h. Rola (Ulanowski, Materjały do hist. prawa i herold. nr. 305, 356, Wiityg, Nieznana Szlach­ta 294). Ze Skrzetuszewa  w pow. gnieźń. pochodziła również rodzina Wawrzeckich, której szlachectwo stwierdza w r.1511 szereg szlachciców wojew. kalis., m. in. kilku Skrzetuszewskich, nie podając jednak ich herbu (ks. Kozierowski, Nieznane zapiski herald: z Arch. poznań., Roczn. Tow. przyj nauk poznań. 43. s. 45). Wawrzeccy ci, osiedliwszy się na Litwie, przez parę wieków piszą się z Skrzetuszewa (Elektorowie Pietruskiego i Barkowskiego; Słownik geogr. Król. Pol. XV . 228). Zdaje się nie ulegać wątpliwości, że Niesiecki mylnie ich zaliczył do Ślepowrońców, a tym razem Duńczewski napisał jednak prawdę, dając im h. Rolę oczywiście na podstawie informacji, jaką otrzymał ad rodziny. Skrzetuszewskich nie zna Niesiecki, ani też Żernicki, który natomiast stworzył kilka rodzin Skrzetuskich, które w rzeczywistości wcale nie istniały.

18. Siebmachers Wappenbuch, neue Auflage III $ II Abt., Adel des Königr. Preussen, Nürnberg 1878, pisze o Skrzetuskich: "Polnisches im laufenden Jahrhun­dert mehrfach in der Provinz Posen begütertes Geschlecht, das nach dem v. Ledebur'schen Adels­lexicon II p. 452, zum  Wappenstamm Jastrzębiec gehören soll, wogegen mit Unterschrift ein Siegel. vorliegt, welches das folgende Wappen (Wieniawa, przyczem opis nie zgadza się z rysunkiem zeigt s. 38Z. T. 430.

19. Kaczmarczyk ., Akta radzieckie poznań., II. 247; Wojciechowska M., Z dziejów książki w Poznaniu w XVI w., Poznań 1927.

20. Ulanawskl, j. w. II nr. 1750.

21. Wojciechowska .j w.

22. Wojciechowska j. w.; Ossoliński J. M., Wiadomości hist.-kryt. do dziejów literatury polskiej, Lwów, 1852, t. IV. 433-441; Encyklopedja Qrgelbranda XXXIII 559; Retinger J. I-I., Polacy w cywilizacjach zagranicznych, Kuryer literacko-naukowy, dodatek do Ilustr. Kuryera Codzien. Nr. 159 z r. 1935.

23. Wojciechowska, j. w. s. 65, 66, 119.

24. Wotschke T., Erasmus Glitzner, Aus Posens Kirchlicher Ver­gangenhelt, Poznań 1918, s, 1, 32.

25. Niesiecki IV 120.

26. Arch. głów., Conventionalia grodu warszaw, ks. 10 k.3 i ks. 17 k. 441.

27. Kartoteka prof. Kota.

28. Conventionalia, ks. 41 s. 373.

29. Bibl. ks. Czartoryskich rkp. nr. 1605 s. 933.

30. Metr. Koron. ks. 125-k. 161. Donationes gr. warsz. ks. 39-45; Conventionialia ks. 10-20 Kcyńskie ks. 13 k. 728; Bibl. ks. Czartoryskich nr, 327; Arch. archidiec. poznań., księgi konsystor., notaty łaskawie mi udzielone przez ks. prof. Nowackiego; Kwartalnik Histor. z r.1934 s. 327; Katalog Archiwum Aktów Dawnych miasta Krakowa, Kraków 1907 str. 228; Arch. Skarbowe warszaw. Dział III. ks. 4, k, ll, ,Praescriptum legationis ad electores saeculares et alios nonnullos Ro­mani Imperii Principes Gnoso Joanni Skrzetuski secretario et internuncio suo a Sacra Reg. Mtte dat. Cracoviae d, 15 Februarii 1592, notata laskawie mi udzielona przez dra Z. Wdowiszewskiego.

31. Przeździecki A., Jagiellonki Polskie, Kraków r 1868 t. IV 18-22; Metr. Koron. ks. 127 k.188, ks.132 k, l52 v., ks.135 k. 844, ks.l37 k. 392, 442; Conventionalia ks.l0 k. 3; Bibl. Ossoliń. rkp. nr 186; Kwartalnik Hist. r. 1934, s. 325.

32. Donationes ks. 41 s. 373.

33. Wyroki Tryb. piotrkow. ks. 28 s. 1737, 2066; Conventionalia ks. 19 s. 2312; inscr. Posnan. ks. 1031 k. 17?. 34 Inscr. Posn. ks. 1044 k. 893 v. 35 Conventionalia ks. 1? k. 441; Inscr. Posnan. ks. 1031 k. 850 v., ks. 4042 k. 355; Rel. Posnan. ks. 1417 k. 55 ,v., 567, ks. 1419 k. ll02 v., Kcyń. ks. 33 k. 268. .

 

 

 

 

Powrót